Ode aan de vakmens op Katapultdag

#Nieuws #Katapultdag

Als we ziek zijn willen we verpleegd worden door vakkundige handen, bij een kapotte verwarmingsketel verwachten we dat de monteur ‘m vandaag nog repareert en dat we met droge voeten leven in een land dat onder de waterspiegel ligt vinden we de normaalste zaak van de wereld. Waar zouden we zijn zonder de vakmens? Maar wie is die vakmens eigenlijk en wat is er voor nodig om er voldoende toekomstbestendig van op te leiden? Vragen waar zowel overheid als onderwijs en bedrijfsleven antwoorden op zoeken. En dus stond de Katapultdag op 14 april in de Fokker Terminal volledig in het teken van de innovatieve vakmens van de toekomst. 

“Vakmensen mogen dan wel belangrijk zijn, in de praktijk oogsten ze weinig waardering.” Dagvoorzitter Arno van Brakel opende de dag door gelijk de vinger op de zere plek te leggen: we nemen een tegenstrijdige houding aan ten opzichte van praktisch geschoold  werk. “Tijdens de pandemie applaudisseerden we massaal voor het verplegend personeel. Toch voeden we onze kinderen al jaren op met de opdracht om zo hoog mogelijk op de maatschappelijke ladder uit te komen. Maar wat vind je erger: dat de directeur van je bank een dag ziek is of de loodgieter die je lekkage moet verhelpen?”

Die onderwaardering voor beroepsonderwijs is vreemd, zeker omdat we voor een aantal grote uitdagingen staan waarin mbo- en hbo’ers een sleutelpositie hebben op de arbeidsmarkt: energietransitie, klimaatverandering, zorg. Kies een vakopleiding in een van die thema’s en je zit geen dag zonder werk. Dus hoe zorgen we ervoor dat de liefde voor het vak terugkeert zodat we voldoende gemotiveerde arbeidskrachten hebben? 

Hogedrukpanbrainstormen

Superbrainstormer Erik Pekel hielp de zaal een handje om met elkaar in gesprek te gaan. In twee sessies van 6 minuten en 20 seconden liet hij de deelnemers in willekeurig gevormde groepjes nadenken over hoe je de impact van je project of organisatie vergroot en welke succesfactor van de ander je morgen toepast op je eigen situatie. Opbrengsten: durf te experimenteren, bouw aan een ecosysteem, werk samen op verschillende niveaus, zorg voor borging in het onderwijs en heb vertrouwen.

Het woord is aan de vakmens

Wat vindt de vakmens er eigenlijk zelf van? Wat is ervoor nodig om professionals aan te trekken en te behouden voor de arbeidsmarkt? Op het podium wisselden zorgspecialist Sandra Appelboom, praktijkbegeleider Gerard Hofmeijer en ondernemer Martijn Verspeek hierover van gedachten. 
Appelboom mist waardering voor de zorg. “Dat ik mijn werk met liefde en vanuit een roeping doe betekent niet dat ik bereid hoef te zijn mezelf in mijn vrije tijd bij te scholen of structureel buiten mijn betaalde uren te werken. Datzelfde geldt voor onze studenten. Ze hebben het recht om te leren, het zijn geen werknemers. Behandel ze dan ook niet zo.”

Verspeek gelooft in de kracht van aandacht geven. “Zoek geen klanten, maar maak fans. Bij ons werken ‘goeie gasten en goeie vrouwkes’, we bezorgen studenten een onvergetelijke stage en we installeren geen ketels maar we brengen warmte. Het zit ‘m in de aandacht en liefde voor mens en vak. Daardoor heb ik nu geen enkele vacature meer openstaan.” 

Hofmeijer onderschrijft het belang van aandacht voor je personeel: “Train medewerkers in hoe ze met stagiaires moeten omgaan. Zorg ervoor dat nieuwkomers niet aan hun lot worden over gelaten, dan haken ze af. En geef voorlichting, want onbekend maakt onbemind. De meeste jongeren hebben bijvoorbeeld geen idee wat het waterschap inhoudt en wat je daar voor werk kunt doen.”

Help elkaar

Van Brakel sluit de opening af met een overpeinzing: “Onze samenleving waardeert extraverte mondige mensen en dat gaat ten koste van een andere groep. Plat gezegd: de ‘denkers’ winnen het van de ‘doeners’. Maar dat is een verkeerd uitgangspunt. Het gaat erom wat mensen kunnen, niet om hoe hoog ze zijn opgeleid. Laten we ons daarom richten op wat nodig is en elkaar daarbij helpen.”

Festivalterrein

Er viel van alles te beleven, ook buiten de kennissessies om. Wie met een vraag rondliep over carrièreperspectieven in de techniek, toepassing van Virtual Reality in het beroepsonderwijs, hoe je vrouwen laat warmlopen voor techniek of met leerexperts wilde sparren over leren en ontwikkelen op de werkvloer kon zijn hart ophalen. Maar na twee jaar afzondering was er vooral behoefte om met elkaar in gesprek te gaan en weer eens ouderwets te netwerken. ‘The man in pink’ zorgde met zijn QR-code voor verbinding in vraag en aanbod.

‘We did it!’

De dag eindigde met klinkende glazen en een uitgelaten ‘Proost!’ Pieter Moerman maakte tijdens de afsluiting de uitslag van het Nationaal Groeifonds bekend: het voorstel Opschaling van publiek-private samenwerkingen in het beroepsonderwijs waarbij Katapult betrokken was ontving een voorwaardelijke toekenning van 210 miljoen euro. En dat is een krachtige impuls voor samenwerking en kennisontwikkeling in de regio. Wil je hiervan op de hoogte blijven meld je dan hier.